Ouders is deel 3 van de artikelreeks ‘Een wereld zonder mentale stoornissen is binnen handbereik’. Daarvoor is wel een andere benadering en behandeling van mentale stoornissen nodig. Alles is namelijk terug te leiden tot een of meerdere trauma’s en het helen van deze trauma’s zou dan ook de kern moeten zijn van de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) in Nederland. Benieuwd hoe een mentaal gezonde samenleving van generatie op generatie bereikt kan worden? Lees hier deel 3 ouders over traumabewuste (toekomstige) ouders en de invloed op hun nageslacht.
Het boek ‘Van taboe naar traumabewust’ (2021) van Kassandra Goddijn trok precies op het juiste moment mijn aandacht. Nog herstellende van een bevallingstrauma, herbelevingen en nieuwe pijnlijke trauma’s, zoals het overlijden van mijn moeder, past dit boek precies bij mijn belevingen, ervaringen en gedachten over mentale stoornissen, zoals een depressie. Ik werd ook meteen geraakt door haar visie over het ontstaan van stoornissen, de uitwerking hiervan op het leven en de maatschappij, hoe behandelingen zouden kunnen verbeteren en vooral hoe het op jouw kroost overgaat als je het niet heelt en hoe dat juist te voorkomen. Iets wat veel ouders graag wensen voor hun kinderen.
In 4 artikelen leg ik de kern uit van hoe Kassandra naar mijn mening de juiste snaar raakt met haar boek. Zij heeft voor mij in ieder geval een wereld geopend in het helen, herstellen en begrijpen van mijn eigen uitdagingen. Ik ben ervan overtuigd dat haar visie ook voor anderen waardevol kan zijn. In deel 3 ga ik in op hoe het helen van trauma’s en trauma bewustzijn bij ouders kan voorkomen dat trauma’s van (voor)ouders overgaan op de nieuwe generatie, jouw kinderen.
Traumabewuste (toekomstige) ouders
Veel (toekomstige) ouders zullen ideeën hebben over het opvoeden van hun kroost. Een aantal opvoedelementen zullen zij (willen) overnemen van hun ouders of verzorgers, een aantal elementen zullen zij (willen) verbeteren of zelfs (willen) weglaten, maar ook zeker zullen zij bepaalde zaken anders (willen) aanpakken. En dit alles omdat zij voor hun kinderen een (nog) betere basis en een (nog) fijner leven wensen dan dat zij zelf hebben ervaren. Dit streven zou er theoretisch voor moeten kunnen zorgen dat de opvoeding en daarmee het leven van kinderen steeds meer verbetert, maar dat is niet altijd het geval. Helaas is er een verschil tussen willen en doen; en tussen voornemen en resultaat. Wel zijn er goede tips, ideeën en manieren om daadwerkelijk verschil te kunnen maken.
Help je kinderen door je eigen trauma’s te integreren
Door (als ouder, verzorger of opvoeder) traumabewust te worden, geeft je kinderen een (veer)krachtig fundament mee waarin minder plaats is voor trauma gerelateerde gevolgen. Kassandra haalt drie manieren aan om traumabewust te worden: (1) Door het nemen van een realistische en reële verantwoordelijkheid voor trauma in de familielijn geeft je je kinderen en de nieuwe generatie een positieve impuls; (2) Door traumawerk te verrichten en (3) Door je emotioneel te ontwikkelen.
Het integreren van trauma moet op de cognitieve, fysieke (in -subtiele- beweging zijn), spirituele (zingeving door trauma) en emotionele (gezond uiten van emoties, dus niet door het tonen overlevingsgedrag) laag plaatsvinden om vanuit een stevig gefundeerd leven te kunnen groeien en bloeien. Het integreren van complex trauma is dus ook fysiek (lichaamssensaties) en emotioneel (empathisch vermogen voor je eigen binnenwereld) werk, waarvoor we ons reptielenbrein en zoogdierenbrein nodig hebben. Door op ons lichaam te vertrouwen welke blokkades losgelaten moeten worden in plaats van meegaan met de neiging van ons mensenbrein om hiervandaan te rennen, kom je in contact met de kern, jezelf (het Gezonde deel) en andere innerlijke delen (overlevingsdelen en Traumadelen).
Traumawerk zal ruimte bieden voor de aanleg van nieuwe hersenverbindingen die ontbreken of onontwikkeld zijn door vroegkinderlijk trauma. Door ze te gebruiken kun je capaciteit weer opbouwen en aanmaken. Door het toestaan van nieuwe ervaringen in contacten en veilige nabijheid kunnen we trauma integreren, helen en groeien, bijvoorbeeld door een juiste partner te treffen. Goed afgestemde intimiteit waarbij verschillende breinniveaus tegelijk contact maken met elkaar op lichamelijk, emotioneel en cognitief niveau, is namelijk helend. Zelfzorg of een veilige relatie vormen een basis om op terug te vallen: relaties aan te gaan met anderen of met jezelf.
Trauma doet zich voor in alle sociale verbanden en is daarmee systemisch van aard. Door ons zoogdierenbrein zijn we dicht met elkaar verbonden en resoneren met elkaar door spiegelneuronen die ons een empathisch vermogen geven. Ook resoneren vaak wederzijde Trauma- en Overlevingsdelen met elkaar. Hoe meer aandacht men geeft voor het reptielen- en zoogdierenbrein, hoe minder alert deze breinen zich zullen afstemmen en invloedrijk ze zijn.
Help een nieuwe generatie door je eigen trauma’s te integreren
Alles over individuele trauma’s slaat ook op collectieve trauma’s. Geweldsspiralen zullen aanhouden totdat een van de partijen het eigen trauma zal integreren. Slachtoffergroepen zouden zich dan moeten emanciperen, rouwen en het zwijgen doorbreken waarbij een dialoog met excuses een voorwaarde kunnen zijn, zoals bij naar buiten gericht collectief daderschap (vrouwenemancipatie en Black-lifes-matter-beweging). Naar binnen gericht collectief daderschap zijn bijvoorbeeld collectief alcoholisme, hoge maatschappelijke of culturele verwachtingen met ziekte, zelfmoord of burn-out tot gevolg.
Door eigen trauma te integreren en niet vanuit hun Overlevingsdelen te acteren maar vanuit hun Gezonde deel, kunnen woordvoeders van beide kanten de dialoog op een effectievere manier aangaan, nemen beide partijen elkaar serieuzer en wordt (verdere) polarisatie voorkomen. Een mooi voorbeeld hiervan is Nelson Mandela. Elkaar vergeven voor reacties uit oude pijn en geduld hebben met elkaar helpt ook mee.
Pas bij een veilige omgeving kan gestart worden met de bewustwording van trauma. Dat kan dus jaren of zelf eeuwen duren. Als de discussie op gang kan komen, zal verandering zich (langzaam) aandienen. Deze visie is een paradigmaverschuiving; een duurzame en verstandige manier van met elkaar omgang zal zorgen voor vrede, soepele relaties en vriendschappen. Onverwerkt trauma zorg voor onnodig energieverlies en verminderde denkkracht door irrelevante alertheid en fysieke stress.
Hoe start je als toekomstige ouder?
Hoe start je als (kersverse) ouder?
Boek voor het beter begrijpen van het slavernijverleden:
Boek over het opvoeden van blije, behulpzame kinderen:
Boek over het verbeteren van opvoeden over generaties heen:
Dit artikel is gebaseerd op de inhoud en informatie uit het boek ‘Van taboe naar traumabewust’ van Kassandra Goddijn en is onder andere te koop bij bol.com.
FREEYA is aangemeld als partner van bol.com. Voor aankopen via deze website ontvangt FREEYA een commissie. Zo ondersteun je FREEYA’s schrijfkunst en andere activiteiten.
